Teñzor ar brezhoneg

Teñzor ar brezhoneg du 09-07-2003


"Bremañ (e)mañ ar go(a)ñ(v), me(t) deom(p) d'an hañ(v) un tammig da domma(ñ) pe(tr)a. Neu(z)e pa ve(z) tomm, tomm ru(z) an amzer (a) ve(z) lâr(e)t ... kentoc'h ar yer na (an hini a) gan : tomm tomm tomm ken a rost, tomm tomm tomm ken a rost. Hage on (un) dro-lavar (i)ve(z) pa ve(z) tomm an amzer : pa ve(z) tomm an amzer e teu ar c'hwezenn ru(z) war da c'horre. Hage neuze en hañ(v) ato (atav) pa ve(z) an am... pa zeu an amzer fresk en on (un) taol, (e)ma koue(zh)et ar sinadurezh. Ha bremañ pa ve(z) an amzer i (o) treñkiñ doc'h (diouzh) an hañ(v) heñ, (e)mañ an oraj i (o) ton(t) lae(z) pa ve(z) arne ganti, koumoul du i (o) ton(t) deus ar penn all d'an nioñ (d'an neñv ?) pe(tr)a. Hage (a)-benn (ma) ve(z) deu(e)t an arne warnout, teñvel (teñval) (e)-giz four(añ) ar penn (e)-ba(rzh) (a)r sac'h."
Andreo Sezneg

sinadurezh (senadurezh) f. fraîcheur.

Teñzor ar brezhoneg du 01-07-2003

"Setu euh you (hiziv) (e) vo gwelet penaos (e) ve(z) lâret be(z)a(ñ) en e aez, be(z)a(ñ) mat en e spered, be(z)a(ñ) dinec’h, euh pas ober biloù, chom hep kaout kudennoù, beñ neu(z)e : be(z)a(ñ) en e aez, pe be(z)a(ñ) en e vleud, be(z)a(ñ) en e vleud. Hage just a-walc’h, bez’ zo un neubeud troioù-lavar (e)vit lâr(et) an dra-(s)e : be(z)a(ñ) en e vleud, be(z)a(ñ) en e aez. Da skouer : laouen ha yac’h evel ul logodenn (e)-ba(rzh) un hanter lur kig-sall, laouen ha yac’h evel ul logodenn (e)-bar(zh) un hanter lur kig-sall. Sur a-walc’h (e) ve(z) mat.. (e) ve(z) en e vleud al logodenn pa ve(z) (e)-bar(zh) un hanter lur kig-sall. Hag un dra all, n’e(o) ke(t) mui al logodenn, met ul labous ar wech-mañ : an eostig. Sart ha laouen evel an eostig war ar spern-gwenn, Sart ha laouen evel an eostig war ar spern-gwenn."
Gilles PENNEC

Teñzor ar brezhoneg du 08-07-2003

"Gou(de)-se (e) vo kaoz eus ar Gelveneg, testeniet e(o) bet euh an anv-se euh dindan meur a stumm, setu eo diaes-tre da lâr(et) deus pelec’h e teu Ar Gelveneg. Boñ euh ar stumm kenta(ñ) e(o) eus a(r)... eus fin ar pevarzek kantved dindan a(r)... dindan a(r) euh.. dindan ar stumm Kerluinec pe Keruinec, bon gou(de)-se (e) ve(z) kavet dindan ar stumm kêr... Quervenec, pe Quermenuec kentoc'h. *Skrivet e(o) bet euh e teuye (e teue ?) ar stumm-se eus kêr ha gou(de)-se deus maenek ; da lâret eo (e)-lec’h ma ‘z eus mein ennañ."
Albert DESHAYES

correction : skrivet 'z eus (& zo) bet ....

Les formes attestées : "Kerluineuc, 1381; Quelmenuec, (= Quelmennec), 1383; Guelvynec, 1540; Le Guilfinec, Quilvinnec, XVIIIe s.; breton ar Gelveneg." Bernard Tanguy

Teñzor ar brezhoneg du 20-05-2003

"Bez ‘zo tud hag a gav brav plantañ cheu (jeu) hag kaou(t) kann pe ? , kaout tro d’in im (d’en em) ganna(ñ) pe(tr)a. Neu(ze) (e)magn (emaint) i (e) kas raoult, raoult deus ravolt pe(tr)a. (E)maint i (e) klask ch...lak(aat) euh cheu (jeu) de (da) sevel (a)-benn kaout kann da heul pe(tr)a, kas raoult.

Pa ve(z) cheu de (da) gaou(t) pe... tud zo ‘vont d’i(n) im la... langachiñ (e) ve(z) lâr(et) : o fei(z), ragout langach a vo, ragout langach a vo.
An dra-(s)e (a) ve(z) lâr(et) pa ve(z) trenket ar soubenn kwa.
Ya, pe pa ve(z) tud i 'n im dretä(ñ) (oc'h en em dretañ) pe(tr)a, i lâr(et) kunujennoù an eil d’egile pe(tr)a, ragout langach pe(tr)a. An na (an dra-se) zo un sort ragout."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 29-04-2003

"? vo kaoz deus on (un) den, on den kiet zo on den a gas i (e) draoù da benn pe(tr)a, on den kiet. Mod-all eun (unan) (a) ve(z) ato (atav) i (o) labouriñ (labourat). Henneñ (hennezh) zo on turker, Turki pe(tr)a, a labour ato (atav). On turker.
- ... zo o tont deuz Turki pe...
- Matre (marteze) a-walc’h pe(tr)a, matre a-walc’h (ar) re-se a oa tud hag a bege stert (start) ‘ba (en) o labour. Kerzh da c’hoût, paotr.

- Setu. A(z)e (e)vit goût oa perzhioù mat an dud ha n’eus ke(n) (ne)met div.
- Ya, n’eus kin (ken) an dra-(s)e, ya, pe(o)gwir an tud (an dud) zo...o deus kentoc’h on teod fall her(ve)z a(r) mod. a zo prest ato (atav) d’ober or (ur) chupenn d’o amezeg, pe d’ar re (a) zo en-dro de(zh)o pe(tr)a.
- Setu, un den kiet pe(o)t(r)aman(t) un turker.
- Eyer, (an) dra ‘ni eo. On (un) den kiet, hage henneñ (hennezh) zo un turker."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 03-04-2003

"-Setu Andreo, asambles (ema)om(p) ur wech all
- Ya
- Hage penaos e Bro Bagan (e) v(e)z lâr(e)t, ar Pagan a zreb ga(nt) e graban, ha pa ve(z) skuizh ga(nt) e viz. Sur-mat zo evit tud Leon me(t) evit tud bigouden, tud Bro-Gerne neu(z)e, troioù-lavar zo i(v)e(z).
- Ya, be(z) zo troioù-lavar evel-just (e) ve(z) lavaret : henneñ (hennezh) zo krap, un den pizh ken-ha-ken pe(tr)a. Pe(o)tram(ant) daouarn krog pe(tr)a, eun (unan) ‘n eus bizied krog pe(tr)a, prest ato (atav) da gemer an traoù evitañ i-eun (e-unan) hep ober d’a(r) re all pe(tr)a. Mat pe(o)gwir (e)meur gant ar bizhoni, deom(p) pelloc’h c’hoa(zh) pe(o)gwir.. neuñ (neuze) on den pizh a ve(z) graet deuzoutañ (anezhañ), or (ur) skragnadenn, pe(o)tram(ant) : on (un) tamm toull skragn : pizh ken-ha-ken pe(tr)a."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 02-06-2003

"-Ne vo na grik na grak. Setu ne vo lavaret nitra (netra) diwar-bouez an dra-(s)e. An dra ‘jomo (a chomo) etre(z)om(p). Ne vo na grik na grak.
(N’e)m eus ke(t) klevet an nanevell deuzoñtañ (anezhañ) (a)boe pell zo. (N’e)m eus ke(t) klevet kaoz deuzoñtañ (anezhañ), (N’e)m eus ke(t) klevet an nanevell. Sur a-walc’h e(o) na (an dra-se) neus da welet gan(t) euh... ar gomz « danevell » mod-all (i)ve(z), danevelloù pe(tr)a. Heñ pe (N’e)m eus ke(t)... (N’e)m oa ke(t) klevet (d)anevell deus an dra-(s)e c’hoa(zh) pe(tr)a, (N’e)m oa ke(t) klevet kaoz deus an dra-(s)e pe(tr)a.
(E)vi(t) lâr(et) (ez) oc’h chomet berr : me zo trapet dous ; (ez) oc’h chomet berr, n’oc’h ke(t) be(t)... n’oc’h ke(t) be(t) gouest da vont pell neu(ze), chomet ho fri genoc’h (ganoc’h) war ar gleud (ar gloued), me zo trapet dous pe(tr)a.
-Trapet dous.
- Ya, trapet dous.
Dre berzh an den-mañ ‘m eus prenet an ti. Sikouret on bet gantañ en ur mod bennak. Dre berzh an den-mañ ‘m eus prenet an ti."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 03-06-2003

"Ober siao. Na (an dra-se) zo ober noilh ? d'or c'hrouadur bihen (d'ur c'houadur bihan), ober siao. Mod-all penaos o(r) c’hrouadur bihen (bihan) hag a gav brav euh kaou(t) siao neñ (anezhañ ?). Henneñ (hennezh) zo i klask siao. Mod-all (i)ve(z), o(r) c’hrouadur a c’houll (a c’houlenn) siav ato (atav) : on (un) toull siao seto (setu)... pe(o)tram(ant) (i)ve(z) a-wechoù pa ve(z)... bugwale (bugale) zo ??? ma peus c’hoan(t).... peus c’hoan(t) d’ober noilh, ober siao deñ (dezhañ). Henneñ (hennezh) zo on toull siao.
Un toull siao
Un toull siao pe(tr)a. Ha ya. Un toull siao.
Na zo evi(t) ar c’hrouadurioù vihen tout.
Me(t) padal (e) ve(z) implijet ar ger siao mod-all (i)ve(z). Or (ur) sevenn (a) ve(z) lavaret neuze deus or paotr ‘n eus douareoù plac’h pe(tr)a un tammig, or (ur) sevenn pe(tr)a. Mod-all preg (prezeg) siao (e) ve(z) lavaret, preg (prezek) flour pe(tr)a. Henneñ (hennezh) a breg siao (e)-giz ur seurez. Preg a ra re flour pe(tr)a, re a vel zo ‘ba i... ‘ba i (e) gaoz pe(tr)a. Hag ur sevenn (a) ve(z) lavaret (i)ve(z) a-wechoù deus ur plac’h a ra re a chistroù, ma peus c’hoant, dre... dre hi (he) mouezh, dre n’ouzon ket euh.. hi (he) doare pe(tr)a."
Andreo Seznec

Siao = sev
Chistroù = ardoù.

Teñzor ar brezhoneg du 15-05-2003

"A-wechoù (e) ve(z) stert (start) an daremprejoù etre an dud hag an dra-(s)e a c'houezez (ouzout) matreze (marteze) pe d’an nebeuta(ñ) e an(a)ve(z)ez troioù-lavar justamant evit lavar(et) euh seurt traoù-se.
Ya, pa (ne) gredez ket mont en tu bennak pe(o)traman(t) bõn : (ne) yin ket du-se da ruya(ñ) (ruzañ) ma fas, mezh 'm 'efe i vont ? (mezh em befe o vont ?) matreñ (marteze) zo bet un dra bennak a-dreuz pe n’ouzon ke(t) neuñ (neuze) : (ne) yin ke(t) du-se da ruya(ñ) (ruzañ) ma fas.
(E)ma treñket (trenket) ar soubenn etreyen (etrezo), ‘n im gle(v)on(t) ket ken pet(ra), (e)ma treñket ar soubenn etreyen (etrezo).
Pe mod-all (e)magn (emaint) (e)-giz ki ha kazh ; goût a rit ar chas hag ar c’hijer (ar c’hizhier) n’in(t) ket evit (i)n im gle(v)o(ut) (a)ne(zh)o."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 12-05-2003

"Henneñ (hennezh) ‘n eus graet lip de(zh)i, ‘neus flouret (a)ne(zh)i pe(tra). Pe(o)tram(ant) pa ve(z) ur paotr hag ur plac’h neuñ (neuze), (a)sambles i 'n im floura(ñ), ur paotr hag ur plac’h i 'n im darlutet, i 'n im darlutet (en em darlutat) pe(tr)a.
Mat ! Un dro all c’hoa(zh), honneñ (honnezh) ‘n eus (he deus) bet on (un) taol gwri dec’h, diwar-bouezh or plac’h aet ga(nt) or paotr pe(tr)a, honneñ (honnezh) ‘n eus (he deus) bet on (un) taol gwri dec’h."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 30-04-2003

"Ha bremañ (e) vo kaoz deus an daremprejoù etre ar paotred neuñ (neuze), hag ar miec’hed (merc’hed). Mat ! euh honneñ (honnezh) zo on (un) dekenn, on dekenn zo or plac’h ka(e)r, on dekenn.
Hag-ë ober lagad koant d’eun (unan) bennak, na zo (eo)... ober daoulagad tener, pe ober lagad tener, faire les yeux doux (e) vefe lavaret i (e) galleg pe(tr)a. Ober lagad koant, pe koent kentoc’h er vro vigoudenn, d’eun (unan) bennak.
- Un doare da verc’heta pe da baotreta.
- Ya pa ve(z) pa ve(z) daou zen yaouank i 'n im blijout ?? an dra."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 01-04-2003

"- Euh daouarn youd (yod), na (a) ve(z) lavaret deus eun (unan) neuze a laosk an traoù da goue(zh)a(ñ) a-dre i (e) zaouarn, n’eus tamm ta.. startijenn ‘n enno pe(tr)a, daouarn youd (yod) pe(tr)a, (e)-giz .. ma vijen(t) graet gan(t) youd (yod). Pe(o)tram(ant), eun (unan) (i)ve(z) ne ra kin (ken) mazaouiñ al labour, neu(ze) daouarn drouk.
Pe gwashoc’h c’hoa(zh), daouarn milliget pe(tr)a, eun (unan) ne ra kin (ken) fallaat an traoù (e)-lec’h e lak(a) i (e) zaouarn pe(tr)a.
- Espres-kaer
- Espres-kaer, pe n’e(o) ke(t) dornet mat, chiwezh deoñ pe(tr)a (siwazh dezhañ)."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 27-03-2003

"- Euh bremeñ (bremañ) (e)m(a)om(p) (o) von(t) da velet (da welet) neuñ (neuze) perchoù (perzhioù) fall an dud. Seto (setu) pe(o)gwir an dud zo techet ato (atav) da gonta(ñ) kaoz, d'ober goap, d’ober fae var (war) a(r) re all, chiwezh (siwazh). Mat ! euh bremañ da genta(ñ) e vo kaoz neuñ (neuze) diwar-benn an doare an dud neuze... doareoù an dud da gaozeel (da gaozeal). A(r) re-se zo kaoz hir ganto, na (a) ve(z) lavaret pa.. pa ve(z) tud na zihanon(t) ket da gomz pe(tr)a. Pe(o)tram(ant) a(r) re-se zo rezon hir pe(tr)a, me(t) a lar traoù n’eus na penn na lost pe(tr)a. Mod-all eun (unan) hag a zo.. ve(z) kaoz gan.. gantañ (e) ve(z) lâr(et) on teoteg (un teodeg). Pe(o)tram(ant) pa ? konte(t) kaoz ? (e)vit euh.... Honneñ zo un teod flep. Or plac’h hag a gont... zo kaochoù (kaozioù) ganti matreñ (marteze) un doare drouk kentoc’h. Ha gwashoc’h c’hoa(zh) neuñ (neuze), on (un) teod binimus pe(tr)a (a) lâr traoù drouk euh gwallac’h ken-ha-ken pe(tr)a.
- Teod binimus
- Binimus ya (e)-giz ar binim pe(tr)a, binin (a) ve(z) ka(v)et (e)-barzh an naered pe(tr)a."
Andreo Seznec

Teñzor ar brezhoneg du 04-06-2003

"- Chomomp war dachenn ar rouge-gorge ar ruchodenn, neu(z)e mojenn, mojenn ar rucho(de)nn, para (petra) zo kaoz a (e) oa ruz i (e) vruched ? Para (petra) zo kaoz (e) oa ru(z) i (e) vruched, se (a) ve(z) kontet gan(t) an dud c’hoazh kwa hag a ve(z) moaien da gonta(ñ) d’ar vugale. Penaos euh pa oa bet krusifiet hom (hor) salver, daou lapous, al laouenan hag un evn bruched ruz a oa a(z)e pa oa bet krusifiet an aotrou Doue hage ... Jezuz Krist hage... o dev(o)a bet true(z) deus euh... pa (o) dev(o)a gwelet ar boan a-neva (en devoa) Jezuz Krist war ar groaz, hage dreist-holl gant a(r)... ar gurunenn, ar gurunenn spern a oa war euh war i (e) benn. Hag al laouenan a oa... a oa aet da dennañ un draen deus kururenn hom (hor) salver. Met pa neva (en doa) tennet an draen neu(h)e ... oa deu(e)t (er)-maez un dakenn wad, neuze oa arriet (erruet) an evn bruched ruz a-neva torchet gwad hom (hor) salver gan(t) i (e) vruched ha se zo kaoz e(o) chomet ru(z) abaoe. Ordin an dud o deus c’hoant da displegañ ya an treoù-se euh ...
- Alies-kaer eo gan(t) ar relijion neu(z)e ez eon(t) da glask an diskoulm.
- Ya, se zo gwir, me(t) n’eo ke(t) gwir evit Breizh hepken heñ evit Bro-C’hall e vez klewet mojennoù hag a denn... a denn deus an istor santel kwa. Ha ya kalz istoarioù zo ve-se (evel-se) hag a vo kavet e-barzh al levr kwa."
Daniel GIRAUDON

Ma Doue Benniget
Bl'avezh 'filiped
Triwec'h 'uioù 'meus lakaet
Naontek 'filiped 'meus kavet.

Kement ha diskouezho eston hep ket a vank, e stumm ur rimostell neu'n, bet kle't kanin gant ur vaou's teus Kleden-Poher, daet un tamm mat 'oa(d) têï.

Eric labaigt